Czy choroba, która zabija koty, może przenieść się na człowieka? Wirusolog prof. Krzysztof Pyrć apeluje o zachowanie szczególnej ostrożności. W sprawie wirusa H5N1 reagują też służby. - Na razie nie ma komunikatów i zaleceń, ponieważ musimy mieć 100 proc. pewności - przekazuje Główny Inspektorat Sanitarny, ale uspokaja: "ludzie są bezpieczni".

Od połowy czerwca właściciele kotów, weterynarze, hodowcy i pracownicy schronisk udostępniają w mediach społecznościowych ostrzeżenia o tajemniczej chorobie kotów. W poniedziałek, 26 czerwca, Główny Inspektorat Weterynarii wydał komunikat w sprawie zakażeń u domowych zwierząt.
"Do 26 czerwca do godz. 11:00 przebadano 11 próbek w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym w Puławach, z czego dziewięć dało wynik dodatni w kierunku grypy H5N1" - poinformowano.

Mówimy o kilkudziesięciu kotach w skali kraju, a wszystko jest pod kontrolą inspekcji. My z naszej strony monitorujemy sytuację i sprawdzaliśmy w uproszczonych wywiadach epidemiologicznych, czy właściciele zarażonych kotów mają jakieś objawy. Do tej pory nie stwierdziliśmy niczego niepokojącego. Ludzie są bezpieczni - przekazuje rzecznik GIS, Szymon Cienki.

Jak dodaje, "w historii były bodajże tylko cztery przypadki, kiedy H5N1 przeniosło się ze zwierzaka na człowieka". Obecnie w PIW w Puławach trwają badania próbek, które zostały pobrane od kotów.

Najprawdopodobniej przenoszenia przypadków z kotów na ludzi nie będzie. Nie zidentyfikowano też zarażenia na ptakach. Na razie nie ma z naszej strony komunikatów i zaleceń, ponieważ musimy mieć 100 procent pewności po badaniach. Z deklaracji wynika, że wyniki będą do końca tygodnia - mówi nam rzecznik GIS.

Z kolei wirusolog prof. Krzysztof Pyrć, który jest posiadaczem kotów, zaleca, aby wprowadzić pewne środki ostrożności.

Transfer wirusa grypy H5N1 pomiędzy ssakami jest mało efektywny i może odbyć się na stosunkowo niewielkiej odległości. W efekcie mamy małą szansę, że się zakazimy, ale warto podjąć działania, żeby to ryzyko jeszcze bardziej zminimalizować. Mówimy tutaj o najprostszych rzeczach, takich jak mycie rąk po kontakcie ze zwierzęciem, czy niecałowanie po pyszczku - wymienia prof. Pyrć.

Jak dodaje wirusolog, duży przełom nastąpi, gdy inspekcja weterynaryjna ustali, w jaki sposób wirus się przenosi.

Nie wiemy, jaką ścieżką wirus dostał się do zwierząt. W przypadku kotów wychodzących możliwe jest, że do transmisji dochodzi bezpośrednio od ptaków. Doniesienia o występowaniu zakażeń również u zwierząt niewychodzących sugerują, że istnieje również inna ścieżka - pośrednia, taka jak kontakt z odchodami, piórami ptaków na balkonie albo z tymi, które przenosimy na butach. Nie można wykluczyć również, że wirus mógł znajdować się w karmie, a w tym przypadku obstawiałbym karmę świeżą, a nie puszkową czy suchą - mówi wirusolog.

Jak przekazuje Główny Lekarz Weterynarii, właściciele oraz hodowcy kotów powinni: utrzymywać koty w domu, a ewentualne wypuszczenie kota na balkon lub taras powinno zostać poprzedzone myciem podłoża, z użyciem standardowych środków czyszczących; zapobiegać kontaktom kotów z dzikimi zwierzętami (również z ptakami); zapobiegać kontaktom kotów z obuwiem używanym na zewnątrz; karmić koty pożywieniem pochodzącym z zaufanych źródeł; myć ręce po kontakcie ze zwierzętami; pamiętać o zachowaniu standardowych zasad higieny po powrocie z zewnątrz.

Czy choroba może przenieść się na inne zwierzęta domowe, na przykład psy? Wirusolog odpowiada, że "były przypadki, gdy zwierzęta były obok siebie i nie doszło do zakażenia".

Natomiast literatura mówi, że do takiego transferu u kotów potencjalnie może dojść. Ja bym to traktował w tym momencie jak każdą inną chorobę zakaźną i zachowywał podstawowe środki ostrożności. Warto przypomnieć, że w historii zdarzały się transmisje H5N1 pomiędzy ssakami - jesienią zeszłego roku odnotowano liczne zakażenia na farmie norek. Warunkiem jednak był bardzo bliski kontakt - wskazuje prof. Pyrć.

I podkreśla, że raporty dotyczące H5N1 u kotów pojawiały się już w 2006 roku.

- Na ten moment nie można jednoznacznie określić ryzyka transmisji wirusa od kota do człowieka. Jednak sama choroba spowodowana wirusem H5N1 jest zagrożeniem dla ludzi - podsumowuje wirusolog.

Chcesz wyjechać do sanatorium z ZUS? Kto kwalifikuje się do darmowego wyjazdu z ZUS? 

Klienci Zakładu Ubezpieczeń Społecznych chętnie korzystają z rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS, tym bardziej że ośrodki rehabilitacyjne, do których wysyła ZUS, są zlokalizowane na terenie całej Polski, w tym w wielu pięknych miejscowościach uzdrowiskowych. Trzeba jednak pamiętać, że o skierowaniu na rehabilitację leczniczą i jej formie decyduje lekarz orzecznik ZUS.

Z rehabilitacji leczniczej mogą skorzystać osoby, które podlegają chociaż jednemu z ubezpieczeń społecznych i są zagrożone utratą zdolności do pracy. Musi jednak istnieć szansa, że odzyskają ją po przebytej rehabilitacji.

O rehabilitację może ubiegać się także osoba na rencie socjalnej przyznanej na czas określony, o ile jest zatrudniona jako pracownik, a także osoba, która pobiera rentę okresową z powodu niezdolności do pracy.

Z rehabilitacji może również skorzystać emeryt, ale tylko wtedy, gdy jest jeszcze aktywny zawodowo i podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym.
Rehabilitacja skierowana jest także do osób pobierających zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne, ale tutaj rehabilitacja musi się odbyć w ramach pobieranego świadczenia.

Jakie schorzenia kwalifikują się do sanatorium w ZUS

Wyjazd do sanatorium z ZUS pozwala poprawić stan zdrowia chorych na schorzenia, które są najczęstszą przyczyną niezdolności do pracy. Do wniosku należy dołączyć dokumentację medyczną z przebiegu leczenia. Te schorzenia kwalifikują się do uzyskania świadczenia z ZUS: narządu ruchu, układu krążenia, układu oddechowego, narządu głosu, a także schorzenia psychosomatyczne, np. zaburzenia nerwicowe. Z sanatorium mogą skorzystać także osoby po leczeniu nowotworu piersi.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych od 1996 roku realizuje program rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej. Co roku kilkadziesiąt tysięcy osób korzysta z bezpłatnej rehabilitacji w ramach tego programu. Rehabilitacja może mieć formę: ambulatoryjną (na miejscu) - 24 dni zabiegowe bez noclegu w ośrodku w miejscu zamieszkania albo stacjonarną (wyjazdową) - wyjazd do ośrodka rehabilitacyjnego wraz z zakwaterowaniem i noclegiem.

W przypadku tej drugiej kuracjusz może spędzić ponad trzy tygodnie w sanatorium. - Celem prowadzenia rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS jest przywrócenie zdolności do pracy osobom, które w następstwie choroby są zagrożone długotrwałą niezdolnością do pracy i jednocześnie rokują odzyskanie tej zdolności po przeprowadzeniu rehabilitacji. O skierowaniu na rehabilitację leczniczą i jej formie decyduje lekarz orzecznik ZUS. Lekarz orzecznik ZUS może skierować nas na rehabilitację leczniczą na wniosek lekarza, u którego się leczymy lub podczas kontroli zwolnienia lekarskiego, na którym aktualnie przebywamy albo podczas badania, gdy staramy się o świadczenie rehabilitacyjne czy rentę z tytułu niezdolności do pracy.

W razie odmowy skierowania na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS na wniosek lekarza leczącego możemy wnieść sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu w ciągu 14 dni od otrzymania orzeczenia, 

Starania o wyjazd do sanatorium należy rozpocząć od wizyty u lekarza prowadzącego (lekarz pierwszego kontaktu albo specjalista), który wypełni wniosek o przeprowadzenie rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej (formularz PR-4, który jest dostępny na stronie Zakładu, a także w każdej placówce ZUS). Następnie wniosek należy złożyć do ZUS-u lub przesłać go za pośrednictwem poczty.

A jeśli lekarz wystawi wniosek o rehabilitację w trakcie wystawiania zwolnienia elektronicznego (e-ZLA) na Platformie Usług Elektronicznych ZUS, to takiego wniosku nie trzeba zanosić osobiście do ZUS-u, ponieważ lekarz prześle go w formie elektronicznej bezpośrednio do ZUS. Do wniosku należy dołączyć dokumentację medyczną z przebiegu leczenia.

Kolejny krok to badanie u lekarza orzecznika ZUS, który oceni czy po rehabilitacji w ośrodku mamy szansę na odzyskanie zdolności do pracy. Jeśli tak, to lekarz wydaje orzeczenie o celowości przeprowadzenia rehabilitacji leczniczej.

Otrzymamy wówczas zawiadomienie o skierowaniu na rehabilitację leczniczą, które zawierać będzie termin rehabilitacji, adres ośrodka rehabilitacyjnego oraz najważniejsze informacje dotyczące organizacji turnusu rehabilitacyjnego w ośrodku.

Jeśli dokumentacja medyczna będzie wystarczająca do wydania orzeczenia o potrzebie wyjazdu, ZUS może skierować do sanatorium w tzw. trybie zaocznym. Wówczas badanie lekarza orzecznika nie będzie już potrzebne.

Najdłużej oczekuje się na miejsce w sanatorium, w którym rehabilitowane są narządy ruchu i głosu. Tu oczekiwać na wyjazd możemy nawet kilka miesięcy.
Rehabilitacja w sanatorium ZUS trwa zazwyczaj 24 dni kalendarzowe, lecz ordynator ośrodka rehabilitacyjnego może ją skrócić lub wydłużyć w zależności od przebiegu rehabilitacji leczniczej.

ZUS nie posiada własnych ośrodków rehabilitacyjnych. Zawiera umowy z ośrodkami, które muszą spełnić określone wymagania prawne, kadrowe, lokalowe i medyczne. Ośrodki zlokalizowane są na terenie całej Polski, w tym w miejscowościach uzdrowiskowych.

Osoba skierowana do sanatorium z ZUS nie ponosi żadnych kosztów związanych z rehabilitacją, wyżywieniem czy zakwaterowaniem. Leczenie jest finansowane w całości przez ZUS, który również koszty dojazdu do sanatorium i z powrotem refunduje do wysokości ceny biletu najtańszego środka komunikacji publicznej.

Główny Urząd Statystyczny podsumował ambulatoryjną opiekę zdrowotną. W 2022 roku w Polsce działalność prowadziło 22,6 tys. przychodni oraz 3,5 tys. praktyk lekarskich i stomatologicznych świadczących usługi w ramach środków publicznych. Udzielono 330,8 mln porad.

W raporcie przedstawionym przez Główny Urząd Statystyczny wyliczono, iż w 2022 roku działalność prowadziło 26,1 tys. podmiotów ambulatoryjnej opieki zdrowotnej. W tym 22,6 tys. przychodni oraz 0,6 tys. praktyk lekarskich i 2,8 tys. praktyk stomatologicznych, realizujących świadczenia finansowane ze środków publicznych.

Najwięcej przychodni funkcjonowało na terenie województwa mazowieckiego (3 412), a najmniej działało w województwie opolskim (551). Najwięcej praktyk realizujących świadczenia zdrowotne finansowane ze środków publicznych znajdowało się w województwie wielkopolskim (418), a najmniej w małopolskim (123).

Na jeden podmiot ambulatoryjnej opieki zdrowotnej przypadało średnio 1 448 osób (o 33 mniej niż przed rokiem). Najwięcej ludności na jedną przychodnię i praktykę odnotowano w województwie pomorskim (1 710 osób), najmniej w podlaskim (1 210).

W przychodniach i w ramach praktyk w 2022 roku udzielono 330,8 mln porad. 297,6 mln lekarskich (wzrost o 4,1 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim) i 33,2 mln stomatologicznych (wzrost o 7,9 proc.). W podstawowej opiece zdrowotnej udzielono 176,1 mln porad (wzrost o 2,8 proc.), a w ramach specjalistycznej opieki lekarskiej - 121,5 mln (wzrost o 6,0 proc.). W POZ dzieciom i młodzieży w wieku do 18 lat udzielono 37,1 mln porad (wzrost o 15,3 proc.), natomiast osobom w wieku 65 lat i więcej - 60,6 mln (wzrost o 1,9 proc. ).

W opiece specjalistycznej odnotowano 15,7 mln porad lekarskich udzielonych dzieciom i młodzieży do 18 lat (wzrost o 12,7 proc.) oraz 36 mln porad świadczonych osobom w wieku 65 lat i więcej (wzrost o 7,4 proc.).

W 2022 r. w formie teleporad zrealizowano 23,5 mln porad lekarskich w podstawowej opiece zdrowotnej (spadek o 51,6 proc.) oraz 10,6 mln w opiece specjalistycznej (spadek o 27,2 proc.). W opiece stomatologicznej na odległość świadczonych było 43,3 tys. porad.

W specjalistycznej opiece lekarskiej największy udział miały porady świadczone w poradniach: chirurgicznych - 17,7 proc., ginekologiczno-położniczych - 10,7 proc., okulistycznych - 8,9 proc.

Przeciętna liczba porad ambulatoryjnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosła 8,7. Najwyższą wartość tego wskaźnika odnotowano w województwie mazowieckim (9,7), a najniższą w województwie opolskim (7,3).

Ratowanie życia na pierwszej linii frontu to prawdziwe wyzwanie. Dużym ułatwieniem są terenowe auta wyposażone w odpowiedni medyczny sprzęt. Bachmut, Chersoń, Zaporoże – to rejony, w  których ukraińskich żołnierzy wspierają samochody dostarczone przez lekarzy z  UCK, którzy właśnie przygotowują już 10. tego typu karetkę wojskową.

Kiedy rozpoczęła się wojna w Ukrainie, dr Piotr Woźniak, dr Michał Krawczyk i dr Dominik Świętoń - lekarze  z  Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego – oraz dr Przemysław Szcześniak, zaczęli zastanawiać się, jak można pomóc. Najpierw razem z innymi pracownikami szpitala wysyłali paczki z drobnym sprzętem medycznym, przydatnym w trakcie walk. Dr Świętoń, na co dzień pracujący w Zakładzie Radiologii, wpadł na pomysł, że właśnie samochody terenowe, radzące sobie w  trudnych warunkach, są wyposażeniem kluczowym w ratowaniu życia na pierwszej linii frontu.  Idea  trafiła na podatny grunt, ponieważ off-road to hobby całej czwórki.

Jesteśmy lekarzami, zatem skupiamy się na medycznej pomocy Ukrainie. Środki na  samochody pozyskujemy z różnych funduszy, część zbieramy, część finansujemy sami, prywatnie. Auta przerabiamy w taki sposób, aby mogły służyć ewakuacji rannych z rejonów walk, tam gdzie nie ma dróg, dlatego są to większe samochody terenowe – mówi  dr Piotr Woźniak, specjalista medycyny ratunkowej z Klinicznego Oddziału Ratunkowego UCK. - Natomiast w  środku takich pojazdów instalujemy podstawowy sprzęt medyczny do ewakuacji, żeby leczyć pacjentów we wstrząsie, w zagrożeniu życia, w pierwszych krytycznych minutach odniesienia ran w trakcie działań wojennych – dodaje dr Woźniak.

Samochody dostarczane są bezpośrednio na teren Ukrainy, w  miejsca względnie bezpieczne. Niestety ze względu na trudne warunki pola walki dwa z przekazanych pojazdów zostały utracone. Pozostałe wciąż wspierają żołnierzy w różnych rejonach Ukrainy.- Nasze karetki są wykorzystywane pod Chersoniem, Bachmutem, na Zaporożu. Mamy sygnały, że rzeczywiście ratują życie, że działają, spisują się dobrze – opowiada dr Michał Krawczyk, specjalista chorób wewnętrznych z Klinicznego Oddziału Ratunkowego UCK.

– Właśnie przygotowujemy 10. auto. Mechanicznie jest już gotowe, będziemy teraz kompletować wyposażenie medyczne i w miarę możliwości jak najszybciej jechać, żeby służyło na zbliżającą się kontrofensywę.

Aktualnie przygotowywany do przekazania samochód został sprowadzony z Wielkiej Brytanii. Jego wartość to ok. 20 tys. Kolejne 15 tys. zł trzeba zainwestować w wyposażenie.
- Jesteśmy w  trakcie zbiórki, jeśli uda się zebrać jeszcze 15-20 tys. zł, kupimy następny. Warto się dorzucić, będziemy wdzięczni za każdą złotówkę. Zrobimy jeszcze dużo dobrego – zachęcają organizatorzy akcji. I dodają: - Dopóki bohaterscy obrońcy Ukrainy będą walczyć, my będziemy im pomagać!